Hacettepe Üniversitesi
Geriatrik Bilimler Arastirma ve Uygulama Merkezi
H.Ü.GEBAM

    Hacettepe Üniversitesi Rektörlügü' ne bagli olarak multidisipliner bir anlayis ile kurulan merkezimizin yayin organi vasitas ile okuyucularimiza en çok üzerinde durulan gerontolojik ve geriatrik bazi konulari özetle duyurmak istiyorum.

   Günümüzde yaslanma genetiginin bir yandan gen islevi, moleküler biyoloji, hücre biyolojisi ile ilgili; diger yandan uyum (fitness), popülasyon genetigi ve evrimle iliskili özellikleri ele almasi gerektigi üzerinde duruluyor.

Ömür uzunlugunun gen allellerinin geç ve ileri yaslardaki Pleiotropik etkisi dolayisiyla ortaya çikabilecegi tartisiliyor. Baska bir deyimle, erken yaslarda yararli etkisi olan genlerin sonrtaki dönemde zararli etkisi görülebilir; ki bu olaya ANTAGONISTIK PLEIOTROPI adi veriliyor. Immünolojik sistem, yaslanma ve geriatrik açidan arastirilmaya devam ediliyor. Gen enzim sistemlerine müdahale edilerek eger nematod ve drosophilia' da yaslanma ertelenebiliyorsa bu olay insan yaslanmasinda da gözlenebilir mi? Gerçek mi? Sorusu soruluyor. Insandan önce memelilerle çalisilip en sonunda insan il ilgili deneylere geçilecek.

   Familyal Alzheimer hastaligi (AD) ndan sorumlu Glu hatalarinin genetik heterojenligi ile AD' ye yönelten etyolojik olaylari açiklayabilmek, önemli bir alan olarak göze çarpiyor.

   Ayrica, son zamanlarda yaslanma, apopitozis ve oksidatis stress, diger deyimle antioksidanlarin rolü önemli çalisma konulari arasinda yeraliyor. Yaslanma ile gen enzim iliskileri ilginç çalisma konularidir . Örnegin genetik mühendislik yöntemleri kullanilarak transgenik canlilar olusturulup bunlarda enzim aktiviteleri ve ömür uzunlugu ölçülüp atasal canlilarla karsilastiriliyor.

Vitamin K' nin yaslanma olayi ile ilgisi ayrintili olarak inceleniyor. "Yaslanmanin sosyolojisi" her yönü ile ele aliniyor artik. Yaslanma ve emeklilik, çesitli kültürlerde yaslilar, yaslilarin bakimi, ileri yaslarda saglik, egitimsel gerontoloji gibi konular bu kapsamda arastiriliyor.

   Mitokondriyal yaslanma, yaslanma ile moleküler ve hücresel degisiklikler, egzersiz ve yaslanma, yaslanma olayina farmakolojik ve besinsel müdahaleler yine ilgi duyulan konular arasindadir.

Japonya' da "Ömür Uzunlugu Ulusal Bilim Enstitüsü" (The National Institute for Longetivity Science, NILS)‘ nin kuruldugunu okuyuculara ayrica duyuralim. Bu enstitüt hem temel hem klinik arastirmalar yaparak, 65 yas ve üstü nüfus orani en hizli artan ülke olarak Japonya' da ortaya çikacak kesimin desteklenmesi olasiliklarini belirleyecektir.

   Holanda' nin  Neiden ve Groningen gibi kentlerindeki arastirma hastanelerinin multidisipliner bir yaklasim ile 80 yas ve üstü Hollanda nüfusunun örneklerinde biyolojik parametreler tespit ettigini, yogun arstirmalar yaptigini ve bu çalismalari hayranlikla izledigimi belirtmek isterim.

   Avustralya' nin Adelaide kentinde toplanan VII. Dünya Gerontoloji Kongresi' ne 65 ülkeden 1000' den fazla delege, katilmis ve küresel bir tavir için çagri yapilmistir: "...Bu nedenle biz, uluslararasi arastirmacilar topluluguna çagri yapiyor, güçlerini birlestirerek, yirmibirinci yüzyil yaslanma arastirmalari gündemini gelistirmelerini istiyoruz. Simdiye dek yapilan bilimsel çalisma ve gerontolojik uygulamalardaki ilerlemeleri takdirle karsiliyoruz. Çünkü yasamin kalitesini gelistirmeye yönelik olan bu çalismalar, yalniz bu günkü yaslilar için degil, ta gelecek yüzyila dogru uzanacak nesillerin yaslilari için katki yapacaktir... Uluslar arasi Gerontoloji Birligi' nin Birlesmis Milletler ile birlikte yürüttügü yaslanma programini ve diger ilgili taraflari bu gündemi takip etmek ve gelistirmek üzere isbirligine çagiriyoruz" (Agustos 1997). Sloganlari su idi: "2000' li yillarda yaslanma: Tek Dünya, Tek Gelecek"