GEBAM BÜLTENI 2001

Hacettepe Üniversitesi
Geriatrik Bilimler Arastirma ve Uygulama Merkezi
H.Ü.GEBAM


EV EKONOMISI BILIM DALINDA YASLILIK DÖNEMININ YERI
Prof.Dr. R.Günsel TERZIOGLU-Yrd. Doç. Dr. Seval GÜVEN
HÜ Ev Ekonomisi Yüksek Okulu

    Globallesen dünyada sosyo-ekonomik ve teknolojik yapidaki hizli degisimler, toplumsal kurumlarin davranis ve degerlerini etkilemektedir. Bu degisimlerden etkilenen kurumlarin en önemlilerinden birisi de ailelerdir. Aile ve toplumumuzun bu degisimlerin yarattigi baski ve zitliklari gögüsleyebilmesi ve refahin çagdas yasam kalitesine ulasilabilmesi için mevcut kosullarin ve gelecekte alacagi seklin irdelenmesi kaçinilmazdir.

    Ailenin yasam kalitesinin artirilmasi Ev Ekonomisi bilim dalinin amaçlari arasinda büyük bir önem tasimaktadir. Çünkü Ev Ekonomisi bilim dali; -kisi, aile ve toplumun yerel, ulusal ve evrensel düzeyde tatminkar bir yasam kalitesinin temel fonksiyonlari olan ekonomik, psiko-sosyal ve fiziksel refahin temini,  korunmasi ve gelistirilmesi için günün degisen kosullari, aile ve toplumun degisen ihtiyaçlari ile bilim ve teknolojideki gelismelere uygun biçimde mevcut kaynaklardan en üst düzeyde yararlanma yollarini inceleyen; -aileyi, ailedeki özel gruplari, çesitli yönleriyle ve çevresiyle olan fiziksel, ekonomik ve psiko-sosyal iliskilerini arastiran uygulamali bir bilim dalidir.

    Ailede özel gruplar içerisinde yer alan yaslinin yasam  kalitesinin artirilmasi bilim dalinin amaçlari arasinda büyük bir önem tasimaktadir. Çünkü günümüzde kadinin çalisma yasamina katilmasi, konutlarin küçülmesi, hizli toplumsal degismeye bagli olarak degerlerin degismesi, kusaklar arasi çatismanin artmasi, yaslilik hakkinda gerek ailenin, gerekse yaslinin yaslilik dönemine iliskinin bilgi ve ekonomik yetersizligine bagli olarak ortaya çikan sorunlar nedeniyle bugün ailedeki bireylerin tümü olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Tüm bu nedenlerle yaslilik ve yaslilik dönemi incelenirken yaslilarin yalniz fiziksel saglik sorunlari degil ayni zamanda sosyal ve ekonomik sorunlarinin da incelenmesi gerekmektedir. Ülkemizde özellikle yaslilarin büyük çogunlugunun çocuklarindan biri ile birlikte yasadiklari, ayri yasayanlarinda büyük çogunlugunun yakin iliski içerisinde olduklari dikkate alinirsa yasli bireylerin sorunlarinin çözümünde aile içi yasama uyum egitimi büyük önem tasimaktadir. Bu egitim yasli bireyin ev ve aile yasantisindaki görev ve sorumluluklarini eskisi gibi yürütebilmesi için oldugu kadar tüm aile bireylerinin  yaslilik konusunda egitilmeleri, bilgilendirilmeleri ve bilinçlendirilmelerini de içermektedir. Çünkü saglikli ve mutlu bir yaslilik, yaslilik döneminin önemli bir kisminin geçtigi evdeki kosullara göre sekillenir.

    Ev Ekonomisi Anabilim Dali;

   - Aile ve toplumu yaslilik konusunda bilgilendirme ve bilinçlendirme çalismalari yapar.

   - Yasli bireyin ev, aile ve sosyal hayatinda karsilasabilecegi sorunlarin saptanmasina iliskin arastirmalar planlar. Arastirma sonuçlarina göre, aileye ve yasliya gerçekçi ve yeterli egitim programi düzenler ve danismanlik hizmeti yürütür.

   - Yasli bireyin konutta bagimsiz yasayabilmesini saglamak için mekanlarin yeniden planlanmasi ve düzenlenmesi konusunda ilgili kurumlari uyarir ve aydinlatir.

   - Yasli bireyin ev içi faaliyetlerini bagimsiz olarak yürütmelerine yardimci olabilmek için arastirmalar yapar, gerçekçi çözüm yollari gelistirir.

   - Yaslilarin bulundugu ailelerde aile yasantisini güçlendirmek, aile iliskilerini düzenlemek ve ailenin bütünlügünü korumak amaci ile arastirmalar yapar, projeler hazirlar, çözüm ve öneriler gelistirir.

   - Evdeki uygun çalisma alanlarinin düzenlenmesi, vücudun etkin bir sekilde kullanilmasi için is kolaylastirma, ailelerin sahip olduklari kaynaklarin kullanimi (para, toplumsal olanak vb.) ile ilgili konularda aileye ve yasli bireylere mevcut bilgi, beceri, yetenek ve kapasitelerini en iyi sekilde degerlendirmelerini saglayacak yol ve yöntemleri içeren projeler gelistirir ve egitim programlari hazirlar, danismanlik yapar.

  - Çalismalari sirasinda gerekli hallerde yasli bireye ve ailesine hizmet veren kurum, kurulus ve meslek gruplariyla isbirligi yaparak yaslilarin toplum ve aile yasaminda islev ve görevlerini yerine getirmelerinde etkin rol oynar.